De titel dekt de lading. Dit is het verhaal van Bella Abzug (1920-1998), verteld door de vele mensen die haar kenden. Een mondelinge geschiedenis die in vogelvlucht door Abzug’s leven gaat en alle onderwerpen aanstipt waar ze zich mee bezig hield. Dat is dus een hele waslijst maar de vorm maakt het makkelijk verteerbaar.
Bella Abzug was betrokken bij elk heet hangijzer van haar tijd. Ze begon als advocaat, als een van de weinige vrouwen toen (in de jaren ’40 en ’50) die in haar eentje hele vakbonden vertegenwoordigde in de rechtszaal. Abzug dwong vanaf haar allereerste dag respect af. Ze pikte het niet om als minder behandeld te worden, ook niet als beginnend advocaat. De hoed die ze altijd op had en waarmee ze later een herkenbaar, zelfs iconisch figuur werd, deed ze op zodat mensen zodra ze ergens binnenkwam zagen dat zij de advocaat was en niet de secretaresse. Ze leerde ook nooit typen zodat ze niet als typemiep kon worden ingezet.
Abzug kwam altijd op voor de underdog en specialiseerde zich zo in burgerrechten en rechten van werknemers. Toen McCarthy’s heksenjacht losbarstte nam ze de verdediging op zich van acteurs die werden opgeroepen om communistische collega’s te verklikken. Weinig mensen waagde zich aan dat soort zaken en Abzug reisde ook nog in haar eentje (en zwanger) af naar het gesegregeerde Zuiden om onder doodsbedreigingen een zwarte man te verdedigen.
Ze ging de politiek in omdat ze zelf wetten wilde maken in plaats van mensen te verdedigen op grond van de wetten die er al lagen. Bella Abzug zat altijd in de voorhoede van politieke verandering. Ze voerde actie voor het beëindigen van de oorlog in Vietnam en tegen de atoombom, deed veel in de vrouwenbeweging en was de eerste die zich sterk maakte voor rechten voor homo’s. Ze was ook de eerste die om Nixon’s impeachment vroeg. Het is zowel inspirerend als intimiderend om te lezen. Ik kan verder niemand in de westerse politiek noemen die zo onafhankelijk en onverschrokken is als zij was.
Het boek is een opbeurende leeservaring. Abzug’s leven loopt parallel aan de rechtsconservatieve power grab beschreven in Jane Mayer’s Dark Money maar dit is de andere kant: de mensen die streden voor de rechten van de underdog en daar succesvol in waren, in plaats van bedrijven die hun zakken wilden vullen ten koste van hun werknemers.
Niemand heeft het nu nog over het smerige sexisme dat mensen als Abzug en Gloria Steinem ten deel viel en het is goed om even wakker te worden geschud door over die praktijken te lezen. De tijden zijn echt veranderd. Al is het nog lang niet genoeg, geen bank in de V.S. of Nederland zou nu bijvoorbeeld een vrouw een lening weigeren omdat ze gescheiden is.
Voordat ik dit boek las zweefde Bella Abzug ergens aan de periferie van mijn bewustzijn. Ze leefde nog toen ik geboren werd maar ik heb haar nooit actief meegemaakt. Ik ben blij dat dit boek heeft kunnen overbrengen wat een oerkracht Abzug in de politiek injecteerde en wat voor positieve veranderingen ze teweeg heeft gebracht.
astabookreview 